همه‌‌ی ما می‌دانیم که درمان ارتودنسی برای دندانهای کج و نامرتب بسیار هزینه‌بر و طاقت‌فرساست. با وجود تمام این هزینه و سختی باز هم ممکن است نتیجه به تمامی دندانهای سالم و یکدست و مرتبی را به شما نبخشد. بنابراین باز هم به اهمیت جمله‌ی ” پیشگیری بهتر از درمان پی می‌بریم”. آیا شما والدین گرامی درباره اهمیت رشد درست دندانهای دائمی در مراحل اولیه آگاهید؟ یکی از بهترین راه‌های کنترل مسیر رشد، فضا نگهدارنده دندان کودکان است. در این مقاله تا پایان با ما همراه باشید تا با این تکنولوژی ساده و موثر دندانپزشکی بیشتر آشنا شوید.
فهرست مطالب:
- چرا فضا نگهدارنده؟
- دلایل زود افتادن دندانهای شیری
- انواع فضا نگهدار
- انواع فضا نگهدار ثابت
- فضانگهدارنده تا کی در دهان کودک باقی می‌ماند؟
- مراقبت از فضانگهدارنده دندان
- عوامل موثر بر هزینه فضا نگهدارنده
- چند نکته…
- سخن پایانی
- سوالات متداول
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: سیر تا پیاز ارتودنسی کاموفلاژ
فضا نگهدار دندان چیست؟
وقتی دندان های کودکان زودتر از زمان مناسب، می افتند یا دندانپزشک مجبور به کشیدن آن هاست، ما مجبور خواهیم بود تا از دستگاه فضا نگهدارنده استفاده بنماییم. علت این کار این است که دندان ها تمایل به حرکت به سمت جلو دارند و با خالی شدن فضای دندان، دندان های دیگر به سمت این فضای خالی حرکت خواهند کرد و نه تنها دندان ها کج خواهند شد، بلکه فضای مورد نیاز برای رشد دندان دائمی در این محل، دیگر وجود نخواهد داشت. پس فضا نگهدارنده مانع از حرکت دندان های عقبی به سمت فضای خالی خواهند شد.
البته در مواقعی، ممکن است که کودک هیچ دندانی را از دست نداده باشد اما به تشخیص پزشک، لازم باشد تا برای ایجاد فضای لازم برای رشد دندان دائمی، از فضا نگهدارنده استفاده شود تا فضاتی لازم بین دندان ها فراهم باشد.
این محتوای مفید را هم دنبال کنید: “فلوراید تراپی دندان” پیشگیری بهتر از درمان
دلایل زود افتادن دندانهای شیری
- ضربه دیدن دندان و افتادن آن در اثر زمین خوردن یا تصادف
- کشیده شدن دندان به دلیل پوسیدگی شدید
- ابتلا به بیماری‌های خونی ، اختلال‌های متابولیسم یا دیگر بیماری‌ها یا عارضه‌های منجر به زود افتادن دندان
انواع فضا نگهدار
فضا نگهدار دندان کودک ، معمولا از پلاستیک و استیل های ضد زنگ ساخته می شوند. به این صورت که ابتدا از دهان کودک قالب گرفته می شود. سپس فضا نگه دارنده ها ، در لابراتوار دندانپزشكى از روی قالب ها ساخته می شوند. در نهایت در جای دندان های افتاده قرار می گیرند. همانطور که گفته شد فضا نگهدار دارای دو نوع متحرک و ثابت می باشد.
۱- فضا نگهدارنده متحرک
فضا نگهدارنده دندان متحرک و مانند پلاکهای متحرک ارتودنسی هستند. کودک باید ۱۴ ساعت در شبانه روز در دهان خود بگذارد. وی باید بعد از خوردن غذا پلاک را از دهان خارج کرده و آنرا بشوید. زمانی هم که از پلاک استفاده نمی شود حتماً باید داخل ظرف آب گذاشته شود. تا تغییراتی در ابعاد پلاک ایجاد نشود.
نگهدارنده های متحرک از آکریلیک ساخته شده اند. از دندان های مصنوعی یا بلوک های مواد دندانی برای نگه داشتن فضاهای باز استفاده می شود. این دستگاه در کودکان بزرگ تر بهتر کار می کند. چرا که می تواند دستگاه را خارج کند و آن را تمیز کرده و از آن مراقبت کند. نگهدارنده هاى متحرک تکه اى برای کودکانى که چند دندان ندارند ، مناسب هستند.
۲- فضا نگهدارنده ثابت
فضا نگهدارنده دندان ثابت با چسبهای مخصوص دندانپزشکی به دندان کودک چسبیده و جابجا نمیشود. این نگهدارنده ها برای بچه های کوچکتر یا کسانی که دندان عقبی خود را از دست داده اند مناسب تر هستند. نگهدارنده هاى یک طرفه در یک طرف ثابت می شوند. در حالی که نگهدارنده هاى دو طرف در هر دو طرف ثابت می شوند.
آن ها می توانند بر روی فک بالا یا پایین نصب شوند تا حفره ى دندان های جلو یا عقب را بپوشانند. نگهدارنده اى که دندانپزشک شما توصیه می کند بستگی به تعداد و محل دندان های افتاده دارد.
درباره‌ی ارتودنسی فانکشنال چه می‌دانید؟
انواع فضا نگهدار ثابت
فضا نگهدار های ثابت انواع گوناگونی دارند که در ادامه آن ها را بررسی می کنیم.
فضا نگهدار ثابت باند و حلقه
این نوع از نگهدارندهها از سیم فولادی ضد زنگ ساخته میشوند. این وسیله توسط باند ارتودنسی که زمینه رشد بدون انسداد دندانهای دائمی را فراهم میکند، نگهداری میشود.
استفاده از این نوع فضا نگهدار، در مواردی که یک یا چند دندان آسیا فرد در یک قوس دندانی از دست رفته است، توصیه میشود.
قوس نگهدارنده زبانی
چنین فضا نگهداری به منظور حفظ دندانهای پشتی در دو طرف، مورد استفاده افراد قرار میگیرد.
قوس ترانسپلاتال
این فضا نگهدار با نصب بر روی فک بالا، توسط سیم به دندانهای مجاور وصل شده و فضا را در هر دو طرف قوس دندان محفوظ میدارد.
فضا نگهدار دیستال شو
این نگهدارنده با نصب بر روی اولین دندان آسیای کودک، فضا را به منظور رشد اولین دندان مولر دائمی وی پس از افتادن دندانهای شیری، حفظ میکند. به منظور استفاده از این فضا نگهدار، دندانپزشک قالبهایی را از دهان بیمار تهیه و با هدف ساخت نگهدارنده سفارشی برای آن کودک، به آزمایشگاه دندانپزشکی ارسال میکند.
برای مطالعه بیشتر: فیشور سیلانت دندان کودکان
فضانگهدارنده تا کی در دهان کودک باقی می‌ماند؟
مدت زمان باقی ماندن فضانگهدارنده در دهان کودک کاملا به سن او بستگی دارد. معمولا هنگامی که دندان دائمی شروع به جوانه زدن در دهان کودک میکند، فضانگهدارنده را از دهان کودک خارج می‌کنند. در بسیاری از موارد نیز در صورتی که دندانهای مجاور فضای خالی بیافتد، فضانگهدارنده را خارج می‌کنند.
دندانپزشک متخصص کودکان یا ارتودنتیست با انجام معاینات لازم می‌تواند زمان لازم برای خارج کردن فضانگهدارنده را تشخیص دهد.
جهت آگاهی: از سیر تا پیاز ارتودنسی اینویزیلاین یا نامرئی
مراقبت از فضانگهدارنده دندان
- هنگام خوردن غذاهای چسبنده یا ترد مراقب باشید. زیرا ممکن است موادی که باعث نگه داشتن فضا نگهدار در جای خود میشود را بشکند.
- با انگشت یا زبان خود به فضا نگهدار فشار وارد نکنید.
- به خاطر داشته باشید که مواد غذایی به راحتی می‌تواند در فضای ایجاد شده به وسیله فضا نگهدار باقی بماند. در نتیجه مراقب باشید که کودک شما به درستی دندانهای خود را مسواک بزند. زیرا باقی ماندن غذا باعث تحریک لثه یا پوسیدگی لثه میشود.
- اگر فضا نگهدار شل شود و یا بیفتد، بهتر است ظرف 48 ساعت به دندانپزشک بروید تا مجددا آن را در جای خود قرار دهد. اگر زمان بیشتری بگذرد ممکن است دندانهای کودک شما شروع به جابهجایی کنند و نصب مجدد فضا نگهدار را دشوار یا غیرممکن کند.
شاید این مطلب هم برایتان جالب باشد: روکش دندان شیری کودکان، یک ترمیم مطمئن
قیمت فضا نگهدار دندان کودکان
هزینه استفاده از این دستگاه به عوامل زیر بستگی دارد:
- نوع فضا نگهدارنده
- یک طرفه یا دو طرفه بودن آن
- محل انجام اعمال دندانپزشکی
- تبحیر پزشک
- نوع بیمه
البته باید خاطر نشان کنیم که هزینه استفاده از دستگاه فضا نگهدارنده بسیار کمتر از ارتودنسی است و در واقع استفاده از فضا نگهدارنده ها می تواند احتمال نیاز به ارتودنسی در آینده را بسیار کمتر بنماید.
عوارض فضا نگهدار دندان و نحوه گذاشتن فضا نگهدار
- توجه داشته باشید که فضا نگهدارها نیاز به بهداشت دارند و لازم است به خوبی از این ابزار مراقبت شود. برای همین این ناحیه مسواک زده شود تا از التهاب و مشکلات لثه پیشگیری شود.
- فضا نگهدار یک دستگاه غیر فعال می باشد و برای کودک دردی ایجاد نمی کند.
- فضا نگهدارها عوارض خاصی برای کودکان ندارند، اما ممکن است در روزهای ابتدایی کودک به این ابزار عادت نداشته باشد که مرور زمان به آن عادت خواهد کرد.
- فضانگهدار ابزار هایی برای حفظ جایگاه دندان های شیری هستند که از فلز یا پلاستیک ساخت شده اند و تطابق کاملی با فرم دندان و دهان دارند. زمانی که دندان شیری کودک می افتد ممکن است دندان های شیری کناری به فضای خالی به وجود آمده سر بخورند و در جای خود قرار نگیرند. فضانگهدار وظیفه دارد تا این فضای خالی دندان های شیری را حفظ کند تا دندان دائم رشد کند و در موقعیت اصلی خود قرار بگیرد. در حقیقت فضانگهدار برای حفظ و مدیریت قوس دندانی دائمی ساخته شده است. با این رویکرد در صورت از دست دادن زود هنگام دندان شیری باید برای جایگزینی آن با فضا نگهدار اقدام نمود. دستگاههای فضا نگهدار در انواع متحرک و ثابت، یکطرفه و دو طرفه وجود دارند.
سخن پایانی
در این نوشتار درباره فضا نگهدارنده دندان کودکان خواندیم. باید ذکر نمود که فضا نگهدارنده دندان شیری باید مدتی طولانی در دهان باقی بماند ، اما این وسیله دائمی نیست. فضا نگهدارنده دندان پس از جوانه زدن دندانهای دائمی جدید باز میشود ، در غیر این صورت دندانهای پایه کناری لق میشود. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
1-کودکانی به علت ضربه یا تصادف دندان ، دندان شیری خود را از دست داده اند .
2- حفره های دهانی که به آن حفره ی دندان بطری نیز گفته می شود . علت آن این است که کودک در هنگام خواب شیشه شیر در دهانشان باقی می ماند و یا با بطری شیر حرکت می کند.
3- کودکان نیز به دلیل مصرف زیاد قند و شیرینی جات و علاقه ی آن ها به آبنبات و شکلات مینای دندان آن ها زودتر پوسیده می شود .
این دستگاه یک وسیله پسیو محسوب می شود (یعنی دندان ها را حرکت نمی دهد) بنابراین ناراحتی و حتی دردی را ایجاد نخواهند کرد.
خیر. دندانپزشک با عکس رادیولوژی وضعیت دندان دائمی زیر جای خالی را بررسی می کند. اگر دندان در حال بیرون زدن باشد یا به زودی شروع به حرکت کند، نیازی به فضا نگهدار نیست. اما در صورتی که هنوز زمان زیادی تا این فرآیند باقی مانده باشد باید با فضا نگه دار، جا را برای دندان حفظ کرد.
