زمانی که دندان دچار پوسیدگی و درد می شود آن را عصب کشی می کنند. عصب‌کشی برای ترمیم پوسیدگی دندان به کار می رود. هنگامی که پالپ دندان پوسیده می شود نیاز به عصب کشی داریم. اغلب افراد از عصب کشی می رسند. فکر می کنند که روند درمانی آن دردناک است. اما در واقع درد دندان قبل از درمان عصب کشی بیشتر از درمان آن است. البته که هنگام عصب کشی دهان به طور کامل بی حس می شود.
تعریفی از پالپ دندانی
پالپ دندان بافت نرمی در داخل دندان است که شامل عصب، شبکه مویرگی و عروق می‌شود. عصب دندان در ریشه‌ی دندان قرار دارد. طول کانال‌های ریشه‌ی دندان از نوک آن تا پالپ است. عصب دندان در سلامت دندان و عملکرد آن پس از بیرون آمدن دندان از لثه اهمیت ویژه‌ای ندارد. تنها کارکرد عصب سنسور آن است که حس گرما و سرما را منتقل می‌کند. بودن یا نبودن عصب در دندان هیچ تأثیری در عملکرد روزمره‌ی دندان‌ها ندارد. با این حال بعد از عصب‌کشی یا درمان ریشه، دندان عمر کوتاه‌تری دارد و شکنندگی بیشتری پیدا می‌کند.
هنگام عصب کشی پالپ برداشته شود
وقتی پالپ آسیب ببیند، باز می‌شود و باکتری‌ها درون پالپ چمبر تکثیر می‌شوند. باکتری و بقایای بافت پالپ در حال تخریب می‌تواند موجب ایجاد عفونت و آبسه دندان شود. آبسه توده‌ای چرکی است که در انتهای ریشه‌ی دندان تشکیل می‌شود. علاوه بر آبسه، عفونت در ریشه‌ی دندان می‌تواند این موارد را هم در پی داشته باشد:
- تورم که دیگر نقاط صورت، گردن و حتی سر را هم درگیر می‌کند.
- تحلیل رفتن استخوان در اطراف نوک ریشه دندان.
- سرایت کردن عفونت از ریشه. ممکن است در کناره‌های دندان سوراخ ایجاد شود و لثه‌ها و حتی گونه‌ها و پوست را درگیر کند.
- عواملی که به پالپ آسیب می رساند
- پالپ دندان می‌تواند به خاطر پوسیدگی عمیق، انجام چندین پروسه‌ی درمانی روی یک دندان، شکاف روی دندان یا آسیب‌دیدگی صورت، تحریک، متورم و عفونی شود.
نشانه‌های نیاز به عصب‌کشی چیست؟
اگر این علائم را داشتید به این معنی است که به عصب‌کشی نیاز دارید:
- درد دندان شدید در اثر جویدن یا فشار وارد شدن به دندان
- حساسیت طولانی‌مدت (درد) نسبت به دمای گرم یا سرد (بعد از رسیدن گرما یا سرما به دندان)
- تغییر رنگ (تیره شدن) اطراف دهان
- تورم و حساس شدن لثه‌های اطراف
- ظاهر شدن جوش روی لثه‌ها (مداوم یا تکرارشونده)
گاهی اوقات هیچ‌کدام از این علائم دیده نمی‌شود.
مراقبت های بعد از درمان عصب کشی
عصب‌کشی باید شما را از شر درد دندان خلاص کند. تا زمانی که عصب‌کشی به‌طور کامل تمام نشده است، یعنی دندان کاملاً پر نشده یا تاج دندان در صورت لزوم روکش نشده بهتر است با دندان تحت درمان چیزی نجوید. با این کار در واقع از آلوده شدن دوباره‌ی بافت داخلی و همین‌طور شکستن جداره‌ی ضعیف دندان پیشگیری می‌کنید.
در اولین روزهای پس از عصب‌کشی، دندان شما ممکن است به خاطر تورم طبیعی بافت داخلی حساس باشد، خصوصاً اگر پیش از عصب‌کشی درد یا عفونت داشته‌اید. این حساسیت و ناراحتی معمولاً با داروها و مسکن‌هایی مثل ایبوپروفن به‌راحتی کنترل می‌شود. بیشتر بیماران روز بعد از عصب‌کشی می‌توانند فعالیت‌های عادی روزمره خود را از سر بگیرند.
طبق توصیه‌های مربوط به بهداشت دهان و دندان، به روال همیشه مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید و مثل همیشه به‌صورت مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید. از آنجا که آخرین مرحله‌ی عصب‌کشی استفاده از یک لایه‌ی ترمیمی مثل تاج یا ماده پرکننده‌ی دندان است، دیگران نمی‌توانند بفهمند که شما عصب‌کشی انجام داده‌اید. درمان عصب‌کشی یک شیوه‌ی موفق است و نرخ موفقیت آن ۹۵ درصد است. اغلب دندان‌هایی که عصب‌کشی روی آن‌ها انجام شده تا آخر عمر دوام دارند.
عصب کشی چه عوارضی دارد؟
باوجود تلاش دندانپزشک برای تمیز کردن و پر کردن دندان (عصب کشی)، ممکن است عفونت جدیدی ایجاد شود. از علت‌های شایع بروز عفونت می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- کانال‌های ریشه بیشتر از تعداد معمول در یک دندان بوده است (یعنی یکی از آن‌ها تمیزنشده باقی مانده است)
- شکافی در ریشه‌ی دندان باقی مانده
- ترمیم ناقص یا ناکافی که موجب شده باکتری بتواند از لایه‌ترمیم شده به بافت داخلی دندان نفوذ و آن را آلوده کند
- تخریب ماده‌ی پرکننده به‌مرور زمان که موجب می‌شود باکتری به ناحیه‌ی داخلی دندان وارد شود و آن را آلوده کند
گاهی اوقات درمان دوباره می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد. در دیگر موارد ممکن است برای حفظ دندان نیاز به جراحی اندودنتیک باشد. اپیکوکتومی یا رزکسیون ریشه دو نوع جراحی معمول اندودنتیک است. در این روش‌ها بافت لثه باز می‌شود و ناحیه آلوده و گاه پایه ریشه‌ی دندان برداشته می‌شود و از مواد پرکننده برای بستن کانال دندان استفاده می‌شود.
هزینه‌ی عصب‌کشی چقدر است؟
هزینه عصب کشی بسته به شدت مشکل و اینکه کدام دندان نیاز به عصب کشی دارد متفاوت است.
آیا جایگزینی برای عصب کشی وجود دارد؟
اگر امکان آن وجود داشته باشد، همیشه حفظ دندان‌های طبیعی بهترین راه است. دندان طبیعی به شما این اجازه را می‌دهد که طیف وسیعی از مواد غذایی لازم برای حفظ سلامت بدن را مصرف کنید. عصب‌کشی یک درمان انتخابی است.
تنها روش جایگزین برای عصب‌کشی کشیدن دندان است. در این صورت دندان با یک بریج، ایمپلنت یا دندان مصنوعی جایگزین می‌شود تا بتوانید عمل جویدن را انجام دهید و همین‌طور از تغییر فرم دندان‌های اطراف هم جلوگیری می‌شود. این روش‌های جایگزین نه‌تنها هزینه‌ی بیشتری دارند بلکه نیازمند زمان طولانی‌تر برای درمان و همین‌طور هماهنگ کردن با دندان‌های کناری و بافت پیونددهنده هستند.
اهمیت مراقبت از دندان بعد از عصب کشی
عصب‌کشی یک روش درمانی روتین با نتایج عالی است. از آنجا که عصب‌کشی ساختار دندان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، مراقبت‌های بعد از درمان بسیار اهمیت دارند. بیماران باید چند قانون را برای بهبود سریع و موفق رعایت کنند.
متأسفانه برخی از بیماران بعد از عصب‌کشی دندان خود را از دست می‌دهند، چون دندانشان می‌شکند یا ترک برمی‌دارد. اگر دندان از زیر لثه بشکند، هیچ راهی برای نگه‌داشتن آن وجود ندارد و باید خارج شود. بیشتر دندان‌ها بعد از عصب‌کشی نیاز به تاج محافظ دارند. بیمارانی که مدت طولانی بین عصب‌کشی و روکش کردن دندان فاصله می‌اندازند، ریسک شکستن دندان را بالا می‌برند.
مراقبت‌های قبل از عصب‌کشی
اگر یک یا چند دندان شما نیاز به عصب‌کشی دارد، برای گرفتن بهترین نتیجه ممکن این موارد را رعایت کنید:
- فشار روی دندان را کم کنید: تا زمانی که روکش روی دندان قرار نگرفته، دندان بدون محافظ است. با آن طرف دهان که دندان آسیب‌دیده در آن قرار دارد، چیزی نجوید تا فشاری به دندان وارد نشود.
- بعد از عصب کشی غذاهای نرم بخورید: از غذاهای سفت پرهیز کنید. خوردن غذاهای سفت ریسک آسیب زدن به ماده‌ی پرکننده‌ی موقت دندان را بالاتر می‌برد. این پرکننده‌ها درواقع دندان را تا زمانی که روکش محافظ روی تاج قرار گیرد، محافظت می‌کنند. غذاهای سفت می‌تواند به آن آسیب برساند و حتی موجب شکستن دندان شود. تا زمانی‌که دندان را روکش نکرده‌اید بهتر است غذاهای سفت نجوید.
- دندان‌ها را آرام مسواک کنید: موقع مسواک زدن و استفاده از نخ دندان روی دندان آسیب‌دیده مراقب باشید. دندان و لثه‌ی اطراف آن ممکن است هنوز نیاز به مراقبت ویژه داشته باشند در نتیجه با ملایمت با آن برخورد کنید. شاید نخ دندان کشیدن در ناحیه دندان ترمیم‌شده کمی دشوار باشد. اما صبر و حوصله به خرج دهید و نخ دندان را لای دندان‌ها فشار ندهید. اگر مشکلی در این زمینه داشتید با دندانپزشک در میان بگذارید تا ماده‌ی پرکننده‌ی دندان را در صورت نیاز تراش دهد.
سخن پایانی
عصب کشی درمانی مناسب برای درد ناشی از پوسیدگی دندان می باشد. برخی از افراد به دلیل روند درمانی عصب کشی از انجام آن می ترسند. اما درد درمان کمتر از درد دندان آسیب دیده می باشد. برای انجام عصب کشی باید به دندانپزشکی های با تجربه مراجعه کنید. بعد از عصب کشی حتما لازم است مراقبت های بعد از درمان را که در بالا اشاره کردیم رعایت کنید.
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.
